تاریخچه کافه بازار

کشور ایران در سال‌های اخیر (و به‌طور کل دهه‌های گذشته) و در حال حاضر مدام در معرض تحریم‌های مختلف بین‌المللی قرار دارد. این تحریم‌ها هم باعث محدود شدن واردات و صادرات می‌شوند و موجب کاهش رشد اقتصادی یک کشور خواهند شد. همچنین شرکت‌های بزرگ و جهانی دیگر علاقه‌ای ندارد که به کشورهایی مثل ایران ورود پیدا کنند و با قانون مقابله نمایند. همین موجب ایجاد فرصت‌های برای ایرانیان شده است تا کسب و کار خودشان راه بیندازد و فضای خالی موجود را پر کنند. در واقع بعید نیست وقتی برند معتبر و جهانی از صحنه بازار ایران به کنار رود، طبیعتا نیاز بیش‌تری در بازار ایجاد خواهد شد و همین فرصتی بزرگ برای راه‌اندازی یک کسب و کار پرسود است. کافه بازار نیز یکی از همین استارتاپ‌ها شمرده می‌شود که با ارزشی میلیون دلاری نیاز امروز کاربران ایرانی را پوشش می‌دهد. اما این شرکت از کجا شروع کرد؟ چگونه به این نقطه رسید و چه برنامه‌ای برای رشد و پیشرفت در ایران آینده دارد؟ با ما همراه باشید تا به این سوال جواب دهیم.

تاریخچه کافه بازار



برای این‌که با کافه بازار بیش‌تر آشنا شویم، باید برگردیم به چندین سال گذشته - یعنی سال ۱۳۸۹ - زمانی که دو فارغ‌التحصیل دانشگاه‌های معتبر ایران به‌ نام‌های رضا محمدی و حسام آرمندهی با کمک جمعی از بهترین دانشجویان دانشگاه شریف کافه بازار را تاسیس کردند. این برنامه‌ای پیچیده و برپایه وب بود و آن زمان مفاهیمی مثل کارآفرینی، استارتاپ و سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر هنوز در میان عموم مردم باب نشده بود. همین موضوع را سخت‌تر می‌کرد. در حقیقت ابتدا کافه بازار یک پروژه برای فارسی‌سازی اندروید یعنی فارسی‌تل بود و بعد از آن به‌لطف حسام آرمندهی به مارکت اپلیکیشن تبدیل شد. در همین زمان طبیعتا برنامه‌های فارسی نیز مثل حالا وجود نداشت و به این ترتیب اصلی‌ترین ویژگی یک فروشگاه اپلیکیشن زیر سوال می‌رفت. پس بنیان‌گذاران به این فکر افتادند که در کنار ارائه برنامه‌های مختلف به کاربران، به فروش شارژ ایرانسل و گیفت کارت نیز بپردازند. این همان چیزی‌ست که در حال حاضر از یک برنامه حوزه فین‌تک انتظار داریم. اما هویت کافه بازار چیز دیگری بود. همین موجب شد تا حسام آرمندهی تمرکز تیم کافه بازار را تنها بر روی اپلیکیشن بگذارد. بعدها اهمیت این تصمیم واضح‌تر شد. امروز بازار پردرآمد و پرجنب و جوش برنامه‌های اندرویدی را مدیون کافه بازار و تصمیم آن روز حسام آرمندهی هستیم که این صنعت را متحول کرد. در قرن بیست و یکم اپلیکیشن‌ها سرمایه زیادی جذب می‌کنند، موجب افزایش کیفیت زندگی کاربران می‌شوند و بنیان‌گذاران آن‌ها به درآمد میلیارد دلاری می‌رسند. فقط کافی‌ست نگاهی به بهترین شرکت‌های دنیا بیندازید. همه آن‌ها لااقل در یک بخش نرم‌افزاری فعال هستند. کافه بازار سال‌ها پیش به آینده این صنعت پی برد و به‌لطف این مارکت بزرگ حالا می‌توانیم به سرعت یک کلیک به آخرین و بهترین برنامه‌های اندویدی فارسی دسترسی داشته باشیم.

در نبود فروشگاه بزرگی مثل گوگل‌پلی، این برنامه ایرانی و جذاب توانست نظر کاربران را جلب نماید و هزاران بار دانلود شد. اما کافه‌بازار تا مدت زیادی درآمدی نداشت. همان‌طور که بنیان‌گذاران این استارتاپ می‌گوید:

کافه‌ بازار در ابتدا در دفتری نقلی قرار داشت و حتی نتوانست مبلغی که ما به سرمایه‌گذار قول داده‌ بودیم، پرداخت کند!

مدیران و تیم کافه بازار مجبور شدند برای تامین سرمایه، به موازات این فروشگاه بزرگ پروژه‌های دیگری را نیز قبول کنند تا بتوانند پول سرمایه‌گذاری شده را بازگردانند. شاید این موضوع برای‌تان دور از انتظار به‌نظر برسد، اما تا حالا نیز کافه بازار سرمایه زیادی جذب نکرده و با درآمد خود به استخدام نیروی انسانی، توسعه زیرساخت‌ها و راه‌اندازی برنامه‌های جدید می‌پردازد. کافه بازار بالا و پایین‌های بسیاری را پشت‌سر گذاشته تا به این نقطه برسد. از مشکلات مالی گرفته تا حقوقی، همه و همه در بعضی از مواقع باعث کاهش یا حتی متوقف شدن کار می‌شدند. اما بنیان‌گذاران کافه‌ بازار به آینده امیدوار بودند و سخت‌تر از گذشته کار می‌کرند. آن‌ها اشتباهات را قبول می‌کردند، نه آن‌که این چالش‌ها و مشکلات را نادیده بگیرند و فقط روی نقاط قوت تمرکز نمایند؛ بلکه گفته می‌شود تیم کافه بازار از همان اوایل یاد گرفت که از اشتباهات خود درس بگیرد و مدام خود را بهبود ببخشد. حتی اگر در حال حاضر نیز به برنامه کافه بازار سر بزنید، شاهد این موضوع خواهید بود. کافه بازار به‌طور مداوم تغییرات گسترده‌ای را تجربه می‌کند تا شما بتوانید زندگی بهتری داشته باشید.

مشکلات و چالش‌های کافه بازار



کافه بازار در سال ۱۳۹۰ به‌قدری پرطرفدار شده بود که تصمیم گرفت با سونی در مورد نصب پیش‌فرض این برنامه بر روی دستگاه‌های هوشمند مذاکره کند. این موضوع می‌توانست باعث افزایش محبوبیت کافه بازار شود و به آن چهره‌ای جهانی ببخشد. از آن‌جا که قبل از همه این ماجراها کافه بازار تنها در داخل ایران شناخته شده بود. ولی بنیان‌گذاران می‌خواستند این برنامه به کشورهای دیگر نیز ورود پیدا کند. اما این رویا به سرانجام نرسید. شرکت سونی که نماینده خود را از بریتانیا به ایران فرستاده بود، به‌دلیل تحریم‌ها از مذاکره با کافه بازار دست کشید و این موضوع منتفی شد. با این همه کافه بازار در این‌جا متوقف نشده و با سرعت بیش‌تری به کارش ادامه داد. در همین زمان بود که دیوار متولد شد. شاید تولد دیوار بی‌ربط به شکست کافه بازار در عقد قرارداد با سونی بی‌ربط نباشد. به هر روی دیوار زیرمجموعه کافه بازار شد. همان‌طور که مطلع هستید در این برنامه شما می‌توانید به خرید یا فروش کالاهای دست دوم بپردازید. حالا دیوار به یکی از پرطرفدارترین برنامه‌های فارسی‌زبان تبدیل شده که هر روز از میلیون‌ها کاربر میزبانی می‌کند. دوباره به کافه بازار برگردیم.

مثل هر شرکت بزرگ دیگری، کافه بازار نیز با چالش‌های بسیاری روبه‌رو شده است. شایعه ویروسی بودن برنامه‌های این فروشگاه در یک بازه زمانی به موضوعی داغ تبدیل شد و هر کسی در مورد اظهار نظر می‌کرد. در واقع گفته می‌شود که کافه بازار بر روی برنامه‌ها کدی اختصاصی قرار می‌دهد که بعدا می‌تواند برای دریافت اطلاعات شخصی کاربران و کسب درآمد از آن صورت بگیرد. بعضا نیز شایعه شده بود که ویروس یا کد می‌تواند باعث خرابی دستگاه شما شود و در بلندمدت به آن لطمه بزند. اما همان‌طور که بنیان‌گذاران کافه بازار اشاره می‌کنند؛ اگر این برنامه دچار نقصی بود یا کاربران اعتماد خود را به کافه بازار از دست می‌دادند، الان شاهد این حجم از محبوبیت نبودیم. به‌نظر می‌رسد این شایعات توسط مارکت‌های رقیب پراکنده شده‌اند و برخی از آن‌ها به توسعه‌دهنگان برنامه‌ها ربط دارند. از آن‌جا که در حدود ۸ سال پیش برنامه‌های حرفه‌ای در بازار ایران وجود نداشت و به‌تازگی برنامه‌نویسان و طراحان به این حوزه علاقه‌مند شده بودند، طبیعتا باگ‌ها و مشکلات زیادی در برنامه‌های آن‌ها دیده می‌شد. برخی از کاربران نیز این مشکل را مستقیما به کافه بازار ربط دارند و به شایعات دامن زدند. اما همان‌طور که در حال حاضر می‌بینید، بیش‌تر برنامه‌های کافه بازار مشکلی برای دستگاه شما به‌وجود نمی‌آورند و مثلا باعث کاهش سرعت موبایل‌ هوشمندتان نخواهند شد. این چالش بزرگی برای مجموعه کافه بازار که این تیم خلاق و کوشا توانست با تکیه بر علم و تکنولوژی از پس آن بربیاید و اعتماد کاربران را به‌دست آورد. اما مشکلات در همین‌جا خاتمه نمی‌یابند. این خاصیت شرکت‌ها و استارتاپ‌هاست که مدام با مشکلات روبه‌رو شوند و به‌نوعی وقتی یک برند بزرگ و محبوب خواهد شد که آب‌دیده شود. کافه بازار نیز قطعا جزو همین دسته است.



در ابتدا کافه بازار توسط شرکتی که سرورهایی در خارج از ایران را ارائه می‌داد، استفاده می‌کرد. اما کم‌کم با افزایش کاربران، هزینه‌های اجاره این سرورها سر به فلک کشید و همین موجب شد تا مدیران کافه بازار سرورهای این شرکت را به ایران منتقل کنند. یکی از شرکت‌های ایرانی در آن زمان متعهد شد که به کافه بازار خدمات رایگان ارائه دهد. اما رشد کافه بازار بی‌نظیر بود و مثل یک استارتاپ اوج می‌گرفت، همین باعث می‌شد هزینه‌های سرورها افزایش یابد و دیگر برای آن شرکت ایران صرف نکرد که خدمات خود را به‌صورت رایگان در اختیار کافه بازار قرار دهد. در این بین کافه بازار که میلی به جذب سرمایه نداشت و آن‌قدر هم بازده سرمایه زیادی نداشت، دوران سختی را سپری کرد. اما با حمایت دولت و اجرای طرح‌هایی برای تشویق شرکت‌ها و کاربران برای استفاده از سرورهای داخلی، این شرکت توانست زیرساخت خود را در ایران قرار دهد. وقتی سرورهای موجود در ایران جایگزین سرورهای خارجی شدند، کافه بازار توانست با سرعت بیش‌تری به توسعه برنامه خود ادامه دهد و کاربران نیز توانستند بدون کندی سرعت از این فروشگاه بزرگ استفاده نمایند.

ورود غول‌ها به کافه بازار!



از همان سال‌های اولیه کافه بازار، تیم این استارتاپ به‌دنبال گسترش بازار خود بودند. آن‌ها قصد داشتند تا بتوانند از برنامه‌های خارجی نیز در کافه بازار میزبانی کنند. این موجب می‌شد تا دیگر کاربران نیازی به فروشگاه گوگل یا دیگر سایت‌ها نداشته باشند و نیازشان را از طریق کافه بازار برطرف کنند. این مسئله گروه کافه بازار را تکاپو انداخت با بهترین بازی‌سازان دنیا ازجمله SUPERCELL ،GAMELLOFT و Sprinkle به مذاکره بپردازند. می‌توان گفت مدیران و تیم کافه بازار برای این‌که توسعه‌دهندگان از سراسر جهان به جنبشی به‌نام کافه بازار بپیوندند، زحمت زیادی کشیدند. آن‌ها مدام در حال مذاکره، نامه‌نگاری و درخواست بودند و بالاخره توانستن در حدود سال ۹۱ برخی از بهترین نام‌های حوزه بازی‌ را به کافه بازار دعوت کنند. به این ترتیب کاربران این فروشگاه ایرانی می‌توانند مثلا در بازی Clash of Clans با کارت‌های بانکی ایران اقدام به خرید جواهر کنند. قبل از این اقدام، شما بایستی برای خریداری اقلام بازی باید به فروشگاه‌های مختلف گیفت کارت در اینترنت مراجعه می‌کردید و سپس با استفاده از کارت یک جواهر یا تفنگ در بازی مورد نظرتان را می‌خریدید. اما کافه بازار این مشکلات را کاهش داد و حالا می‌توانید با یک کلیک این کار را انجام دهید.

در کنار دیوار و کافه بازار، شرکت هزاردستان (که صاحب این برنامه‌ها است) اقدام به عرضه یک سرویس جدید با نام «رسید» کرد. با کمک این برنامه که هم اکنون در کافه بازار موجود است، می‌توانید پرداخت‌های روزمره خود را به‌صورت آنلاین انجام دهید. این یعنی دردسر کم‌تر و استفاده از کاغذ کم‌تر. در حقیقت رسید گامی در حوزه فین‌تک بود که بعدها توسط دیگر شرکت‌ها ادامه یافت. اما متاسفانه کافه بازار نتوانست در این بازار پرسود سهمی داشته باشد و رقبا عملکرد بهتری از خود نشان دادند. عدد نیز یکی دیگر از برنامه‌ها و سرویس‌های شرکت هزاردستان بود که در حقیقت یک سیستم تبلیغاتی برای برنامه‌ها است. در نتیجه با کمک این سرویس توسعه‌دهنگان می‌توانند از برنامه‌های رایگان خود به درآمدزایی بپردازند. به‌تازگی نیز کافه بازار از برنامه‌ جدید خود به‌نام «بلد» نیز پرده برداشت که از هر نظر نسبت به دیگر برنامه‌های مسیریابی و نقشه عملکرد بهتری دارد و تا حالا توانسته بیش‌تر از ۲ میلیون بار از کافه بازار دانلود شود.



یک محیط خلاق و پرجنب و جوش، محصولات و خدماتی ارزشمند را نیز به ارمغان می‌آورد. کافه بازار نیز با هدف به کار خود ادامه می‌دهد و سعی می‌کند فرهنگی خلاق را در بین کارکنان خود رواج دهد. شاید برای‌تان جالب باشد که بدانید رمز موفقیت کافه بازار چیست. حسام آرمندهی در این مورد به توانایی «نه» گفتن اشاره می‌کند. این بدان معناست که باید بتوانید به وسوسه‌های خود نه بگویید و روی یک کار تمرکز کنید. برای مثال وقتی یک فروشگاه اپلیکیشن را راه‌اندازی می‌کنید، نباید به فکر فروش شارژ ایرانسل و همراه اول باشید!

کافه بازار امروز در چه موقعیتی قرار دارد؟

این سوال حتما به ذهن‌تان رسیده که در حال حاضر کافه بازار چقدر دارایی دارد؟ چه تعداد کاربر دارد؟ به نقل از ویکی‌پدیا؛ مجموع دارایی‌های این استارتاپ ایرانی در حدود ۳۸۰ میلیون یورو است. از همین رو بعید نیست که کافه بازار در حال حاضر در ساختمان ۶ طبقه در سعادت آباد تهران سکونت داشته باشد! در سال ۹۷، کافه بازار بیش‌تر از ۳۸ میلیون کاربر فعال داشت. به‌نظر می‌رسد این آمار روز‌ به‌ روز در حال افزایش است و امسال از مرز ۴۰ میلیون دستگاه نیز عبور کرده است. به‌تازگی کافه بازار بخشی به‌نام ویدیو را نیز راه‌اندازی نموده است که از همان فرهنگ خلاق نشأت می‌گیرد. در حال حاضر می‌توانید به برنامه کافه بازار مراجعه کنید، علاوه‌بر دانلود برنامه و بازی، به تماشای فیلم نیز بپردازید. آمار و ارقام نشان می‌دهند که امروز کافه بازار بیش‌تر از ۱۳۲ هزار برنامه و ۳۱ هزار بازی دارد. در حال حاضر نیز در حدود ۲۰۰ نفر در این مجموعه فوق‌العاده و موفق مشغول به کار هستند.