اینترنت ملی چیست؟

اینترنت ملی چیست؟

شبکه ملی اطلاعات به منظور بهبود ارتباطات داخلی و افزایش کنترل و کاهش هزینه های ارتباطی درون کشور طراحی و در حال پیاده سازی است.

پژوهشگاه دانش های بنیادی (مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات) به عنوان متولی ورود اینترنت در سال 1368 شناخته شده است. بین این پژوهشگاه و مخابرات بحثی مبنی بر مخالفت شدید مسئولان مخابرات با ورود اینترنت به ایران مطرح بوده است.

جانشین ریاست پژوهشگاه، دکتر سیاوش شهشهانی، ضمن مصاحبه ای بیان داشت که از همان ابتدای ورود اینترنت به ایران کسانی در مخابرات حضور داشته اند که با این امر مخالف بوده اند و اعتقادی به اینترنت نداشته اند. تلاش مسئولان مخابرات برای راه اندازی شبکه ای محدودتر به نام X25 بوده است و اظهار داشته اند که هر نوع فعالیت شبکه ای، باید تحت همین شبکه انجام شود.

باید به این نکته توجه کنید که در تمام این سال ها نه تنها استفاده از اینترنت کاهش پیدا نکرده است بلکه روز به روز بیشتر شده است. در حال حاضر نزدیک به دو میلیارد نفر کاربر اینترنت در جهان وجود دارد که بر طبق آمار گفته شده پیش بینی می شود در سال 2020 به پنج میلیارد نفر برسد.

عبدالمجید ریاضی، معاونت سابق فناوری اطلاعات نخستین فردی بود که در مرداد سال 1385 واژه " شبکه ملی اینترنت " را مطرح کرد و برای تعریف و توجیه این طرح این گونه بیان داشت:

" اینترنت در دنیا به یک کلمه خاص تبدیل شده است و از هر‌ کس هم بپرسید، می‌گوید اینترنت شبکه ای است که کامپیوترهای دنیا را به هم متصل می‌‌کند. اما از نظر من که کارم را به صورت تخصصی دنبال می‌کنم، اینترنت تعریف دیگری دارد. اگر بشود شبکه ای درست کرد که ویژگی های اینترنت را داشته باشد، در سطح محدود، توزیع شده و در نهایت قابلیت اتصال به شبکه جهانی را هم داشته باشد، برای من اهمیت دارد. حالا شما هر اسمی که می خواهی روی آن بگذار. ما اسم آن را می گذاریم " اينترنت ملي ".

در واقع شبکه ملی اطلاعات، اولین گام برای رسیدن به استقلال در فضای مجازی و حرکت به سوی تمدن بزرگ اسلامی است.

آشنایی با اینترنت

شبکه ی اینترنت یک شبکه بزرگ و بسیار پیچیده است. اگر بخواهیم شبکه اینترنت را توصیف کنیم مانند یک تور والیبال است و تمامی کاربران موجود در اینترنت با هم در ارتباط و در حال تبادل اطلاعات هستند.

بنابراین می توان گفت در شبکه ای به این گستردگی امکان شنود و مشکلات امنیتی وجود دارد. چون امکان آن وجود دارد که قبل از رسیدن هر داده به مقصد توسط ده ها گره دیگر رؤیت شود.

اینترنت ملی

باید به این نکته توجه داشته باشید ارتباطاتی که در داخل کشور بر قرار می شود ممکن است به دلایل متعددی از مسیرهایی که خارج از کشور هستند عبور کنند. همچنین عبور اطلاعات از این مسیرها می تواند علاوه بر کاهش سرعت و ایجاد هزینه اضافه، مشکلات امنیتی نیز به همراه داشته باشد.

در واقع به بیان دیگر اطلاعات موجود در شبکه ملی اطلاعات برای کاربران خارجی قابل رؤیت نیست. در واقع اینترنت ملی یک پیوست به شبکه اینترنت جهانی است.

مزایای اینترنت ملی

• افزایش سرعت اینترنت: نکته قابل توجه در مورد اینترنت ملی افزایش سرعت اینترنت است. کره جنوبی پر سرعت ترین اینترنت جهان را دارا است و داشتن اینترنت ملی یکی از دلایل اصلی برای داشتن این سرعت اینترنت است.


• عدم وابستگی به اینترنت جهانی: با اجرای طرح اینترنت ملی، اگر اینترنت جهانی دچار مشکل شود کاربرانی که در داخل کشور از اینترنت ملی استفاده می کنند دیگر به مشکل بر نمی خورند. با استفاده از اینترنت ملی وابستگی به اینترنت جهانی از بین می رود.


• کاهش هزینه اینترنت: یکی از مهم ترین جنبه های این طرح، قسمت اقتصادی آن است زیرا اینترنت ملی باعث کاهش هزینه اینترنت می شود. به بیان دیگر، اینکه دیتاهای پر طرفدار به طور مستقیم بر روی شبکه های داخلی قرار بگیرد و به خارج و داخل کشور برنگردد. همچنین در مورد مشاهده فیلم و سریالهای تلویزیونی هزینه های اینترنت بسیار کاهش پیدا می کند. زیرا ارتباطات در شبکه ملی از مسیر جهانی عبور نمی کند.


• امنیت اطلاعات کاربران: با توجه به اینکه کشورهای متخاصم بر علیه کشور ایران در حوزه سایبری، مشکل ایجاد می کنند ایجاد اینترنت ملی می تواند جلوی این خرابکاری ها را تا حد زیادی بگیرد. در واقع با اجرای طرح اینترنت ملی درخواست هایی که از خارج کشور فرستاده می شوند توسط یک درگاه مشخص وارد می شوند و قابل کنترل و مسدود شدن هستند. به این طریق، می توانیم یک فضای مجازی با امنیت بالا را در اختیار کاربران خود قرار دهیم. همچنین در مواردی مانند تراکنش های بانکی و یا کاربردهای دولتی و سازمانی امنیت کاربران را افزایش می دهد.

جایگاه ارتباطات در دنیای مدرن

به قدری سرعت نقل و انتقال اطلاعات در دنیای امروز به وسیله اینترنت افزایش پیدا کرده است که مهم ترین اطلاعات در سر تا سر جهان در عرض چند دقیقه پخش می شوند.

باید به این نکته توجه داشت که با افزایش کیفیت و سرعت ارتباطات، می توانید کسب و کارهای جدید با استفاده از اینترنت راه اندازی کنید. همچنین می توان کسب و کارهای سنتی و فرآیندهای سنتی دولت به سیستم های الکترونیک را بهبود بخشید.

مدل های شبیه به اینترنت ملی در جهان

طرح های شبیه به اینترنت ملی البته با کاربردها و تفاوت های ساختاری مختلف، در جهان وجود دارد. به عنوان مثال می توان به شبکه باند وسیع استرالیا (NBN ) و طرح پهنای باند ملی ایالات متحده آمریکا و شبکه Kwangmyong در کره شمالی و internetII میان برخی مراکز پژوهشی آمريكا را می توان نام برد.

شبکه ملی اطلاعات و شبکه جهانی اینترنت

یکی از بحث برانگیزترین موضاعات در مقوله شبکه ملی اطلاعات، قطع ارتباط اینترنت ایران با شبکه جهانی اینترنت است که بیش از همه باعث ایجاد نگرانی کاربران ایرانی شده است.

طبق بخش نامه های مختلف صادر شده توسط وزارت ارتباطات به توزیع کنندگان اینترنت کشور و همچنین سخنان مسئولان این وزارت خانه، اینترنت جهانی قرار نیست که قطع شود بلکه قرار است موقعیتی فراهم شود که در صورت قطع احتمالی ارتباط ایران با شبکه جهانی اینترنت، دسترسی به شبکه داخلی اطلاعاتی کشور، به صورت کامل برقرار باشد.

بر طبق صحبت های تقی پور، در مراسم عقد قرارداد همکاری بین وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات و اتاق بازرگاني، صنايع و معادن ايران، شبکه ملی اطلاعات جای اینترنت را نمی گیرد بلکه به عنوان مکملی برای اینترنت جهانی است و بیان داشته است که با راه اندازی اینترنت ملی مشکل پهنای باند و امنیت فضای مجازی نیز حل خواهد شد.

همچنین تقی پور بیان داشته است که: " در کنار شبکه ملی اطلاعات، اینترنت را به عنوان یک سرویس به همان شکلی که تا کنون وجود داشته است، کماکان خواهیم داشت و پهنای باند داخل را به صورت امن و حفاظت شده، برای کسب و کار اقتصادی و حریم شخصی خانوارها توسعه خواهیم داد ".

تقی پور همچنان خاطر نشان کرده است تلویزیون اینترنتی، ویدئو درخواستی، آموزش از راه دور، دورکاری، سلامت الکترونیکی و تجارت الکترونیکی از جمله برنامه های هستند که بر روی شبکه ملی اطلاعات قابل ارائه هستند همچنان افزود:" شبکه ملی اینترنت یا شبکه اطلاعات ملی بر پایه پروتکل اینترنت طراحی شده و یکی از زیر ساخت های اصلی دولت الکترونیک محسوب می شود و پهنای زیاد باند، ارسال تصویر، صوت و حجم زیاد اطلاعات، از ويژگي هاي اين شبكه است ".

مشکلات و موانع رو به روی پروژه اینترنت ملی

عدم وجود دیتا سنتر عظیم داخلی برای میزبانی تمام وب سایت های داخلی ایران یکی از مهم ترین موانع پیش روی پروژه اینترنت ملی است. هزینه بالا برای خرید این دیتا سنتر ها و همچنین محدودیت منابع از یک طرف و شرایط تحریمی موجود برای خرید سرورهای مورد نیاز و همچنین نداشتن تخصص کافی برای تأمین امنیت پروژه اینترنت ملی، عملاً راه اندازی این پروژه را دور از ذهن ساخته است.

اخیراً وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات طرح جداسازی اینترنت از اینترانت را طی بخش نامه ای به شرکت های توزیع کننده اینترنت در کشور ابلاغ کرده اند.

همچنین با اصرار مسئولان وزارت ارتباطات مبنی بر اعمال تنظیمات در لایه دسترسی، همه مودم های کاربران باید تعویض شود که این خود یک هزینه جدید را به تمامی کاربران تحمیل می کند. این موضوع باعث ایجاد اختلاف میان شرکت های توزیع کننده اینترنت و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات شده است.

سرویس جستجوگر ملی و ایمیل ملی، یکی دیگر از مشکلات بر سر راه این پروژه است. باید یک جستجوگر وجود داشته باشد تا بتواند تمامی وب سایت های میزبانی شده در داخل کشور را پوشش بدهد و از طرف دیگر، باید یک ایمیل داخلی وجود داشته باشد تا اگر ارتباط ایران با شبکه جهانی اینترنت قطع شود بتواند جوابگوی کاربران ایرانی باشد.

سخن آخر

با توجه به حجم بسیار بزرگ شبکه اتصال کشور و همچنین تحریم ها و محدودیت منابع موجود و همچنین عدم وجود تخصص و دانش کافی، داشتن امید برای اجرای موفقیت آمیز پروژه ی اینترنت ملی دور از تصور است. اما به هر حال قضاوت در این مورد را باید به گذشت زمان سپرد.